Niezależnie od obranej drogi przewozu, funkcjonowanie usług transportowych i spedycyjnych byłoby niemożliwe bez odpowiedniej dokumentacji. Aby towar mógł wyruszyć w podróż, niezbędne jest przygotowanie kluczowego dokumentu, jakim jest list przewozowy, a konosament jest jego specyficznym rodzajem. 

Czym jest konosament?

Samo słowo konosament wywodzi się z języka francuskiego i oznacza morski list przewozowy. Jest to niezwykle ważny – z punktu widzenia transportu – dokument. Konosament stanowi potwierdzenie przyjęcia ładunku do przewozu na określonej trasie. Jest również zobowiązaniem dla przewoźnika do wydania załadunku w docelowym porcie, jednak sam w sobie nie stanowi umowy przewozu, a jest „jedynie” dowodem odbioru towaru przez przewoźnika. Konosament wystawia armator lub spedytor.

Konosament powinien zawierać informacje, takie jak: dane nadawcy i odbiorcy, adres awizacji, miejsce odbioru towaru, port załadunku i rozładunku, opis załadunku i rodzaj towaru (również waga i wymiary, ilość opakowań), numer kontenera i numer plomby.

Co ciekawe, morski list przewozowy może być również przedmiotem obrotu, ponieważ jest papierem wartościowym, czyli może zostać nabyty przez inny podmiot. Osoba, która go odkupi, uzyska tym prawo do obrotu i dysponowania ładunkiem.

Warto również wspomnieć, że choć nazw konosament i morski list przewozowy zazwyczaj używa się zamiennie, w niektórych okolicznościach (branżach, czy obszarach geograficznych) może to prowadzić do nieporozumień, ponieważ jedno z tych określeń jest, na przykład nieużywane lub wykorzystywane w innym kontekście. Mimo że różnice pomiędzy nimi są subtelne, a funkcja dokumentu taka sama, warto mieć świadomość istniejących niezgodności i odpowiednio przygotować się wysyłając załadunek w nowe miejsce po raz pierwszy.

Funkcje konosamentu, czyli jakie znaczenie ma morski list przewozowy

Na koniec warto wspomnieć o podstawowych funkcjach, które spełnia konosament. Przede wszystkim jest potwierdzeniem odbioru towaru przez przewoźnika, a także potwierdzeniem zawarcia umowy o przewóz towarów. Kolejną funkcją jest nadanie prawa własności do towaru oraz dysponowania nim. W konosamencie można znaleźć również niezbędne informacje na temat towarów, portu przeznaczenia czy warunków dostawy, co umożliwia poprawną i sprawną spedycję.

 Ważność konosamentu morskiego i proces wystawiania

Konosament morski jest wystawiany przez armatora lub spedytora, zazwyczaj w trzech egzemplarzach, z których każdy jest oryginałem. Kopie dokumentu służą jedynie do użytku wewnętrznego i nie upoważniają do dysponowania ładunkiem. Dokument jest wystawiany w oparciu o obowiązujące przepisy i wydawany załadowcy przez przewoźnika po przyjęciu towaru na statek.

W polskim prawie przepisy dotyczące konosamentów regulowane są w Kodeksie Morskim.

Art. 131 tego aktu prawnego mówi, że:
– Konosament stanowi dowód przyjęcia ładunku w nim oznaczonego na statek w celu przewozu i jest dokumentem legitymującym do dysponowania tym ładunkiem i do jego odbioru. (par. 1)
– Konosament wystawiony zgodnie z przepisami niniejszego działu stwarza domniemanie przyjęcia na statek przez przewoźnika określonego ładunku do przewozu w takiej ilości i stanie, jak to uwidoczniono w konosamencie. Dowód przeciwny nie będzie dopuszczony w przypadku, gdy konosament został przeniesiony na osobę trzecią działającą w dobrej wierze. (par. 2)
– Konosament stanowi o stosunku prawnym pomiędzy przewoźnikiem a odbiorcą ładunku. Postanowienia umowy przewozu wiążą odbiorcę tylko wówczas, gdy konosament do nich odsyła.
(par. 3)

Podsumowanie

W Regesta SA organizujemy transporty kontenerowe, obsługujemy eksport i import międzykontynentalny z i do najdynamiczniej rozwijającego się w Europie portu Baltic Hub Gdańsk.

Jeśli potrzebujecie pomocy z zakresu transportu morskiego, skontaktujcie się z nami:

https://regesta.pl/Transport-morski