Czym jest logistyka?

Logistyką nazywa się wszystkie prace, które obejmują planowanie, realizowanie oraz kontrolę efektywnego przepływu ładunków surowców, materiałów czy gotowych produktów oraz informacji. W zakresie działań logistycznych znajdują się zarówno obsługa klientów czy procesy zaopatrzeniowe, jak i realizowanie zamówień, obsługa prawna czy kontrola zapasów.

Pod względem różnych obszarów zainteresowania logistyka może dzielić się na:

• logistykę transportu,
• logistykę odzysku,
• logistykę zaopatrzenia,
• logistykę produkcji,
• logistykę dystrybucji,
• logistykę magazynową,
• logistykę miejską.

Czym jest transport?

Transport wchodzi w integralny skład działań spedycyjnych, które stanowią odpłatną formę przemieszczania towarów, produktów i ludzi z punktu A do punktu B wraz z  przygotowywaną odpowiednio dokumentacją i opracowywaną przez przewoźnika, bezpieczną oraz szybką trasę przewozu towaru.

Podział transportu:

• transport drogowy,
• transport kolejowy,
• transport morski,
• transport powietrzny i wiele innych.

Jak łatwo zauważyć, logistyka jest pojęciem spajającym obie te dziedziny, gdyż spedycja jest częścią logistyki, a transport wchodzi w skład działań spedycyjnych. To pokazuje, że „transport” oraz „logistyka” są ze sobą powiązane, lecz odnoszą się do innych obszarów związanych z przemieszczaniem się towarów. Stopniowanie tych pojęć przechodzi od terminu najbardziej ogólnego do czynności specjalistycznej, a więc już właściwego transportu.

Odmienne obszary zainteresowania transportu oraz logistyki przekładają się również na inne usługi oferowane przez operatorów logistycznych, oraz przez przedsiębiorstwa transportowe.

Firma transportowa

Firma transportowa udostępnia swój pojazd w celu przewiezienia konkretnego ładunku we wskazane w umowie miejsce. W ten sposób całość obowiązków przewoźnika ogranicza się do bezpiecznego przewozu ładunku do celu w określonym czasie. Przewoźnik zaczyna wykonywanie swojej usługi w momencie, w którym zostaje mu przekazany ładunek i kończy w momencie, w którym zostanie on dostarczony. Jej działalność ma więc charakter wykonawczy.

Na rynku działa wiele firm zajmujących się świadczeniem usług transportowych, spedycyjnych oraz logistycznych. Dobrym przykładem jest nasza firma Regesta S.A, która zapewnia usługi obu rodzajów.

Operator logistyczny

Operatorem logistycznym, z języka angielskiego Logistics Service Provider, LSP, nazywa się takie przedsiębiorstwa, które świadczą usługi logistyczne na rzecz swoich klientów. Oferują one w związku z tym czynności dotyczące obsługi klienta,  organizacji przewozu, czynności związanych ze składowaniem itp. Zmniejszają w ten sposób koszty klienta poprzez wsparcie zarządzania i organizacji przepływu ładunków. Operatorzy logistyczni często oferują swoje usługi w pakietach.

Zadania operatorów logistycznych:

• organizacja zaopatrzenia dla klienta,
• organizacja obrotu produktami gotowymi, tzw. logistyka dystrybucji,
• organizacja dostaw do docelowych odbiorców,
• doradztwo logistyczne dla klienta,
• prowadzenie dokumentacji, w tym przygotowywanie dokumentów magazynowych, listów przewozowych, dokumentów celnych i innych,
• rozliczanie kosztów operacji spedycyjnych dla klienta i inne usługi.

W związku z tym zakres usług operatorów logistycznych jest znacznie szerszy i na takie wsparcie decydują się głównie te firmy, które potrzebują kompleksowego wsparcia związanego z zarządzaniem logistyką i tworzeniem łańcuchów dostaw.

Klasyfikacja operatorów logistycznych

Wyróżnia się następujące, podstawowe typy operatorów logistycznych:

• operatorzy 1PL (z ang. In-House Logistics) – zajmują się tylko jednym typem usług w stosunku do konkretnego klienta, np. usługami transportowymi; jest to podstawowa forma organizacji logistyki własnej. Wynika z tego, że usługa logistyczna jest wykonywana przez właściciela konkretnych zasobów we własnym zakresie. Wspomnianymi zasobami mogą być magazyny, środki transportu, a nawet sprzęt przeładunkowy;
• operatorzy 2PL (z ang. Second party Logistics) – „Świadczy usługi wewnątrz firmy, ale również łączy firmę z innymi ogniwami łańcucha dostaw” (Kasperek M. 2013, s.758). Co więcej, przedsiębiorstwa typu 2PL precyzują i zajmują się zarządzaniem tradycyjnymi funkcjami logistycznymi, czyli magazynowaniem oraz transportem. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że wspomniane świadczenia wykonywane są przez zewnętrznych dostawców, którymi mogą być: firmy przewozowe, przedsiębiorstwa oferujące usługi; przeładunkowe lub magazynowe (niemniej jednak są one wykonywane w stosunkowo wąskim zakresie)
• operatorzy 3PL (z ang. 3rd Party Logistics) – to, co wyróżnia ich od wyżej wspomnianych operatorów to znacznie szerszy zakres świadczonych usług (mogą zajmować się spedycją, kompletacją, transportem, magazynowaniem, co-packingiem, etc.), należy pamiętać, iż operatorzy tego typu występują w roli „strony trzeciej” w relacji klienta, a producenta;
• operatorzy 4PL (z ang. 4th Party Logistics) – usługi świadczone przez tego typu operatorów są bardziej zintegrowane i dotyczą zarządzania na rzecz klienta bardziej rozbudowanymi sieciami logistycznymi. Można przyjąć, że przedsiębiorstwo działające na zasadach 4PL koordynuje działania przedsiębiorstw działających w systemie 3PL;
• 5PL (z ang.5th Party Logistics) – jest to najnowsza koncepcja świadczenia usług przez operatorów logistycznych. Do podstawowych zadań podmiotów 5PL należy mapowanie i reengineering łańcucha dostaw, funkcje 4PL (zalicza się do tego integrację oraz kontrolę załadunku, jego transportu, magazynowania itp.), a także zapewnienie sprawnie działających, zintegrowanych systemów informacyjnych, które mają na celu zapewnić widzialność oraz kontrolę łańcucha dostaw w czasie rzeczywistym. Najważniejszym elementem, a zarazem gwarancją sukcesu przedsiębiorstwa funkcjonującego w tym systemie są technologie informacyjne oraz integracja systemów komputerowych. Operator 5PL sam w sobie nie jest podmiotem fizycznym, a systemem, który dostarcza informacje uczestnikom łańcucha, nad którymi sprawuje kontrolę. Dzięki operatorowi 5PL poszczególni uczestnicy procesu zarządzają różnymi, łańcuchami dostaw w sieci bazując na informacjach, które otrzymali w czasie rzeczywistym, a także dzięki jak najtrafniej dopasowanym usługom logistycznym (zaliczyć do nich możemy magazynowanie, transport, spedycję, etc.). Co więcej, koordynowanie oraz rozbudowa poszczególnych łańcuchów dostaw, a także ich przekształcanie w sieci dostaw przez opisywanego operatora logistycznego powoduje powstawanie wirtualnych korporacji.

Podsumowanie

Na szczęście operator logistyczny to usługodawca, którego można łatwo znaleźć w naszym kraju. Na rynku dostępne są zarówno przedsiębiorstwa krajowe, jak i firmy międzynarodowe. Oferują one pojedyncze usługi oraz pakiety, które są dopasowywane do konkretnych potrzeb klientów. W ten sposób można ułatwić swoją pracę oraz zoptymalizować koszty logistyczne.