Czym jest ładunek niebezpieczny i jak go transportować?

Według definicji, jaką można znaleźć w Konwencji ADR, towary niebezpieczne to materiały i przedmioty, których międzynarodowy transport jest zabroniony lub dozwolony pod pewnymi warunkami, określonymi przepisami prawa. Skoro transport tych towarów jest zabroniony, dlaczego spedycja wciąż zajmuje się ich przewozem?

Odpowiedź na to pytanie jest zaskakująco prosta. To właśnie dzięki dokumentom takim jak Konwencja ADR możliwe jest transportowanie ładunków niebezpiecznych. Należy jednak zapewnić im specjalnie warunki przewozu, ponieważ przemieszczane w sposób nieprzystosowany, może stanowić zagrożenie dla życia, zdrowia i środowiska. Do ładunków niebezpiecznych należą: materiały i przedmioty wybuchowe, gazy, materiały zapalne ciekłe i stałe, materiały wybuchowe stałe odczulone, materiały samozapalne, wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne, materiały utleniające, organiczne, utleniające, trujące, zakaźne, promieniotwórcze, żrące i inne materiały i przedmioty niebezpieczne.

Kto odpowiada za przebieg transportu?

Za przewóz ładunków niebezpiecznych odpowiadają nadawca oraz przewoźnik – te kwestie również reguluje umowa ADR. Muszą oni spełnić szereg wymagań określonych we wspomnianych aktach prawnych. Warto również pamiętać, że kierowcą pojazdu, w którym znajduje się załadunek, musi być osoba posiadająca odpowiednie uprawnienia. Potwierdzone dokumentami przeszkolenie muszą przejść również inne osoby mające kontakt z towarem.

Do obowiązków nadawcy i przewoźnika należy przede wszystkim upewnić się, że towary zostały odpowiednio sklasyfikowane, a ich transport jest zgodny z regulacjami ADR. Przewoźnik powinien być zaopatrzony w niezbędne informacje, dane i dokumenty przewozowe oraz dokumenty towarzyszące. Nadawca musi zadbać o odpowiednie zabezpieczenie ładunku, a do jego przewozu należy wykorzystywać jedynie odpowiednie, przeznaczone do tego pojazdy i opakowania. Obowiązkowe jest również, aby przewoźnik i nadawca zadbali o odpowiednie oznakowanie pojazdów zarówno tych, w których znajduje się ładunek, jak i tych, które nie zostały opróżnione, ale wciąż nie są oczyszczone. Oczywiście nadawca musi pamiętać również o spełnieniu bardziej szczegółowych wymagań charakterystycznych dla konkretnego towaru niebezpiecznego.

Obowiązki przewoźnika są niejako przedłużeniem zobowiązań nadawcy. Również on musi skontrolować czy przewóz towarów jest zgodny z założeniami ADR i posiada wszelką niezbędną dokumentację. W trakcie przejazdu przewoźnik dba o bezpieczeństwo towaru – sprawdza czy ładunek nie posiada wad, nieszczelności i przecieków. Oczywiście niedopuszczalne jest, aby taki transport odbywał się pojazdem, który nie posiada aktualnych badań technicznych, jest przeładowany, nie został odpowiednio oznakowany lub ma braki w wyposażeniu niezbędnym w przewozie towarów niebezpiecznych.

Cysterna, ciężarówka, czy opakowanie – jak przewożone są materiały niebezpieczne?

Dobór pojazdu oraz odpowiednich opakowań i zabezpieczeń należy do obowiązków nadawcy przewodu. Usługi transportowe i spedycyjne muszą zadbać, aby załadunek nie stanowił zagrożenia zarówno dla kierowcy, jak i dla innych uczestników ruchu drogowego, okolicznych mieszkańców czy środowiska.

Dopuszczalne są trzy sposoby przewodu materiałów niebezpiecznych: w sztukach, luzem bez opakowania oraz w cysternach; każdy z nich wymusza na przewoźniku i nadawcy inny sposób oznakowania i zabezpieczenia. Materiały przewożone w sztukach lub luzem muszą zostać umieszczone w skrzyniach, kontenerach lub na platformach.

Nie bez znaczenia jest również trasa przejazdu ładunku niebezpiecznego. Musi on odbywać się na drogach o – w miarę możliwości – dobrej nawierzchni i małym natężeniu ruchu. Omija się drogi przebiegające przez tereny miejskie, obszary sportowe i wypoczynkowe.